Welke dieren kunnen huilen met tranen?

Tranen worden meestal gezien als een menselijk fenomeen, als een onderdeel van ons complexe emotionele leven. Maar tranen zijn niet alleen om te huilen. Alle gewervelde dieren, zelfs reptielen en vogels, hebben tranen. Ze zijn van groot belang voor een goed gezichtsvermogen.

Lees verder

Men kan zich ook afvragen: kan een olifant huilen?

Diergaarde Blijdorp bood ons uiteindelijk antwoord: Olifanten kunnen niet huilen zoals mensen dat doen. Toch is er een logische verklaring voor het 'traanvocht' van Raju. Mannetjesolifanten hebben wél het vermogen om vocht uit hun ogen te produceren. Bovendien, kunnen ganzen huilen? Het niet in staat zijn om te huilen betekent trouwens niet dat dieren geen emoties kennen zoals verdriet. Er zijn legio diersoorten gevonden die bijvoorbeeld treurden om een verloren nakomeling of familielid, waaronder ganzen, wolven en zeehonden. Ze huilen er alleen nooit bij.

Men kan zich ook afvragen: kunnen mensapen huilen?

Als ze triest zijn, brengen apen wel bepaalde geluiden voort die aan het wenen van een mens doen denken. De ogen van de aap blijven immers droog terwijl de betekenis van huilen ; tranen geproduceerd. Een aap kan dus zijn verdriet op andere manieren uiten. Maar een aap kan dus niet huilen. Hoe huilen vogels? Dieren kunnen ook tranen produceren uit de traanklieren bij hun ogen. Tranen zijn de hele dag nodig om het hoornvlies (buitenste laagje van je oog) vochtig te houden. Zonder tranen, droogt het hoornvlies uit (krijg je last van droge ogen). Dit doet erg pijn en kan ontstekingen geven.

Kan een krokodil tranen?

Krokodillen (en andere krokodilachtigen) hebben wel degelijk traanklieren bij de ogen. Hiermee kunnen ze traanvocht afscheiden, wat dient om vuiltjes in het oog af te voeren. De 'tranen' dienen dus om het oog schoon te houden en hebben niets met berouw of verdriet te maken. Kunnen kikkers huilen? Hij kan wel huilen, maar hij weet niet waarom. Rat probeert hem op te vrolijken, door gekke bekken te trekken en rare kunsten te doen, maar dat helpt niet.

KIJK sprak met hem. Volgens hoogleraar diergedrag Tim Birkhead kunnen vogels veel beter ruiken en horen dan de meeste mensen denken. Bovendien, zo betoogt hij in zijn boek De zintuigen van vogels, hebben ze emoties. Wetenschapsjournalist en bioloog Ronald Veldhuizen interviewde hem hierover. Kan een vogel verdrietig zijn? Vooral vogelsoorten die bekendstaan als monogaam en intelligent, zoals papegaaien en parkieten, hebben daar last van. Er ontbreekt wetenschappelijk bewijs dat vogels rouw ervaren. Gedrag dat mensen associëren met rouw zou ook andere oorzaken kunnen hebben.

En het team komt tot een verrassende ontdekking: de tranen van deze dieren verschillen niet eens zo gek veel van de onze. Emotioneel huilen, waarbij de tranen uit de ogen rollen, is een fenomeen dat eigenlijk alleen bij mensen voorkomt. Maar dat betekent niet dat dieren geen tranen produceren.