Welke dieren voelen pijn?

Over de pijnervaring van dieren wordt in de wetenschappelijke wereld druk gediscussieerd. Intuïtief zijn we het erover eens dat 'hogere' diersoorten zoals zoogdieren en vogels wel degelijk pijn voelen: ze likken hun wonden, vermijden pijnlijke situaties en dienen zichzelf pijnstillers toe.

Lees verder

Wat dit betreft, kunnen dieren pijn ervaren?

Dieren voelen pijn. Niet alleen zoogdieren zoals wij, maar ook vogels, vissen en mogelijk kreeften. Wie niet kan praten, voelt geen pijn, was lange tijd het adagium in de wetenschappelijke wereld. Tot de jaren 1980 opereerden artsen baby's die nog niet konden praten zonder verdoving. Dienovereenkomstig, kan een slak pijn voelen? De uiteindelijk conclusie is dan ook dat ongewervelden, vanwege hun zeer eenvoudige zenuwstelsel, hoogstwaarschijnlijk geen pijn kunnen ervaren. Er kan dus ook geen schade optreden aan hun welzijn.

Wat dit betreft, kan een insect denken?

Kunnen ze denken? Of al deze dieren kunnen denken, is moeilijker te beantwoorden, zelfs bij zoogdieren. “Als je “denken” echter definieert als “abstract redeneren en bewustzijn”, dan is het antwoord voor de ongewervelde dieren: neen.” Kan een vlieg denken? Niet zo boeiend, zou je denken… totdat je beseft dat de vlieg dat alles doet met een minuscuul brein van slechts honderdduizend neuronen. Als je naar de ratio tussen gedrag en neuronen kijkt, overtreft de vlieg daarmee veruit de mens qua intelligentie.

Welke dieren ervaren geen pijn?

Slakken, mosselen en garnalen kunnen ook geen pijn ervaren. En zelfs een kreeft die schreeuwt als hij in kokend water wordt gegooid, voelt geen zier. Het zenuwstelsel van deze ongewervelde dieren is gewoonweg te simpel. Zo simpel dat ze geen benul hebben van wat er gebeurt. Dienovereenkomstig, kan een garnaal pijn voelen? Eerder onderzoek van Elwood had al aangetoond dat garnalen en heremietkreeften op pijnprikkels reageren. Dit experiment was zo ontworpen dat het verschil tussen pijn en reflex duidelijk was. Het fenomeen dat een pijnervaring leidt tot een reflex heet nociceptie.

Dus, heeft een vis gevoelens?

Helaas zijn er nog steeds dierenliefhebbers die moeite hebben om te geloven dat vissen zelfbewust zijn en gevoelens hebben. Ze lijken namelijk expressieloos (net zoals veel katten). Voor wetenschappers is het echter duidelijk dat vissen niet alleen emoties hebben, maar ook zeker vatbaar zijn voor een depressie. En nog een vraag, heeft een vis bewustzijn? Vissen voldoen dus aan die eerste stap van bewustzijn. Ze verzamelen informatie om geïnformeerde beslissingen te maken over, bijvoorbeeld, te zwemmen routes, of met welke soortgenoot wel en niet de strijd aan te gaan. Om vissen als sentiënt - wezens met gevoel - te erkennen, moeten ze emoties kunnen ervaren.

Kan een vis lijden?

De enige goede reden om een vis te doden, is wanneer de vis ernstig lijdt en niet meer te redden is door eventueel medicijnen en/of goede zorgen. Ongeneeslijke zieke, misvormde en/of verzwakte vissen kunnen zo snel en pijnloos mogelijk uit hun lijden worden verlost.