Welke vormen van verliesverwerking zijn er?

Vormen van verlies

• Beëindiging van een partnerrelatie.
• Afscheid van het leven / sterven.
• Overlijden van een dierbare.
• Verbroken contact met een gezinslid.
• Verlies van gezondheid (een ernstige ziekte, ongeluk of handicap)
• Verlies van werk (bijv. baanverlies, faillissement)

Lees verder

En nog een vraag, wat zeg je bij afscheid stervende?

Wens iemand sterkte

Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen. Dit in overweging nemend, hoe kan je iemand troosten bij overlijden? Kies zelf uit wat past bij u en de situatie.

1. #1 Bied een luisterend oor. Er zijn niet altijd woorden nodig om iemand te steunen.
2. #2 Probeer u in te leven.
3. #3 Praat over de overledene.
4. #4 Geef geen oordeel.
5. #5 Geef hem of haar de ruimte.
6. #6 Denk klein.
7. #7 Geef praktische hulp.
8. #8 Blijf hem of haar steunen.

Hoe zeg je gecondoleerd?

Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld:

• Heel veel sterkte met dit enorme verlies.
• Heel veel sterkte in deze moeilijke tijd.
• Heel veel sterkte voor jou en je familie.
• Ik wens je heel veel sterkte met dit verlies.
• Heel veel sterkte, we denken aan je.
• Veel sterkte.

Vervolgens, kun je rouwen om iemand die nog leeft? Het roept veel verdriet en onmacht op als je van zo dichtbij meemaakt dat een dierbare zijn of haar gezondheid verliest. Dan ga je rouwen om het verlies van de persoon die hij of zij was en van jullie leven en activiteiten samen. Dit is rouw bij leven. We noemen het ook wel anticiperende rouw.

Wat zeg je tegen iemand die euthanasie laat plegen?

En stel dat jij degene bent die euthanasie pleegt, wat zijn dan jouw verplichtingen? Realistisch zijn, schrijft Hintjens: het heeft geen zin om tevergeefs te hopen op een goed einde. Ga uit van het ergste. Hoe eerder je weet dat je doodgaat, hoe eerder je omgeving kan beginnen met afscheid nemen. Je kunt ook vragen kun je iemand condoleren via whatsapp? En wil je iemand liever condoleren via Whatsapp, dan is een korte tekst vaak ook prima om iemand sterkte te wensen. Het is al fijn als je iets van je laat horen, dus denk niet te lang na over de tekst voor je condoleance. Zet bijvoorbeeld een van de volgende korte zinnen op je kaartje.

Dit in overweging nemend, wat geef je iemand die nog kort te leven heeft?

Een cadeautje meenemen is altijd goed. Neem iets mee waar de zieke wat aan heeft. Ligt iemand veel in bed, dan kan dat een zachte pyjama of een groot T-shirt zijn. Maar ook een boek of een tijdschrift, of muziek of een film. Hoe feliciteer je iemand die ernstig ziek is? Het leven gaat verder, dat weet je, zo hoort het ook te zijn. Maar ineens is er zo'n bijzondere dag en dan doet het stiekem toch weer even pijn… Wat een moeilijk jaar was het, met zoveel verdriet en gemis. Hopelijk zie je dat de zon ook voor jou schijnt, ondanks dat (John) er niet meer is.

Wat schrijf je aan iemand die niet lang meer te leven heeft?

Het beste wat je kunt doen is die persoon sterkte wensen. Geef aan dat je meeleeft en wens hem of haar kracht toe. Het kan zijn dat je echt niet weet wat je moet zeggen. Geef dat gewoon eerlijk toe.